De bouw van een
miniatuur Friese staartklok (Spinnekop) schaal 1:2
Het is altijd al een wens geweest om een uurwerk zelf te bouwen.
Tijdens mijn studietijd te Schoonhoven had ik al een skeletklokje
gebouwd maar nu ga ik een miniatuur Fries staartklokje bouwen. Hierbij
zal ik beknopt door middel van afbeeldingen stap voor stap de bouw
laten zien.
Het uurwerkje is eerst uitgetekend voor de
juiste maten voordat de bouw begint. Het raderwerk is gedeeltelijk
afkomstig van een sloopuurwerk. Alle stellingpoten, stijlen,
grondraderen, zolder en kelderplaten, sporen met lodenplaatjes enz.
worden geheel handmatig gemaakt.
Het uurwerkje heeft een hoogte van 75 mm. Ter
vergelijking heb ik een bestaand Fries uurwerk er naast gezet. De
laatste foto van deze rij toont het uittekenen van het sluitrad/schijf.
Nu het uurwerk klaar is kan er een tekening
gemaakt worden voor de wijzerplaat vanwege de hartafstand voor de
wijzers. De beschildering is volgens oud-procedé gemaakt. De ketting is
handgeknoopt zowel hoofdketting (dikte1 mm) als wekkerketting (dikte 0,5
mm) Deze kettingen waren nergens verkrijgbaar evenals de katrol en
kettingoog.
De wijzers zijn gezaagd uit een 2 mm
messingplaat en nagevijld. Het muntje laat de grootte zien ter
vergelijk. Na het uurwerkje een tijdje op proef te laten lopen om de
juiste slingerlengte te bepalen en de wijzerplaatgrootte bekend is, is
de tekening gemaakt voor de kast.
Het vervaardigen van de grondraderen. De
kast is gemaakt van Frans eiken net als de originele Friezen. De
achterplank is met zwaluwstaarten verlijmd.
Het uurwerkje is nu geheel klaar met
wijzerplaat en wijzers. De kast is in aanbouw.
De bok en schuif zijn klaar. Hierna wordt de
kap gemaakt. De kapvorm wijkt af van de standaard Fries en noemt men ook
wel een Spinnekop kap met ajour gezaagde elementen erin. Het
slingervenster is van lood dat met een graveersteker is uitgestoken.
De drie tollen zijn gedraaid uit beukenhout
Voor het glas heb ik oud glas gebruikt. Tot slot het eindresultaat. De
totale lengte van de klok met tollen is 49 cm.